Nieuws uit de mangrovebossen in Mexico

Na het bezoek aan het CO2-project in Chiapas, zijn onze collega’s Jeroen van der Horst (manager internationale projecten), Joly Bogers (relatiemanager) en Stef Roëll (voorzitter bestuur) verder gereisd naar de lagune van Sontecomapan in Mexico. Samen met de lokale bevolking en onze projectpartner SENDAS herstellen we hier de mangrovebossen. Tijdens het bezoek kregen onze collega’s te zien hoe dit gebeurt én hebben ze een mangroveboompje meegeplant.

Bedankt hè, Sean Connery

Wat heeft acteur Sean Connery te maken met ons mangroveproject in de lagune van Sontecomapan? Meer dan je denkt! In 1992 speelde Connery de hoofdrol in de film ‘Medicine Man’ die deels in de lagune werd opgenomen. Een actiescene met een explosie liep zo uit de hand, dat ruim 100 hectare bos volledig afbrandde. Wat ervoor in de plaats kwam, was een deken van Mano de Tigre (tijgerklauw). Dit is een woekerplant die zo snel groeit dat er geen enkel mangroveboompje meer kan groeien.

De verwoesting van het mangrovebos heeft rampzalige gevolgen voor het ecosysteem en voor de planten en dieren in de omgeving. De lagune ligt middenin het biosfeerreservaat Los Tuxtas. Hier groeide en bloeide rijkdom aan flora en fauna, maar veel diersoorten zijn verdwenen of achteruitgegaan, zoals vissen en schaaldieren. En dat zorgt weer voor problemen voor de lokale bevolking die leeft van visserij.

Bovendien is het gebied kwetsbaar geworden voor natuurrampen, zoals tropische stormen en cyclonen. Daarom is het voor mens, dier en natuur belangrijk om het mangrovebos terug te brengen.

Modder en machetes

De plantlocatie ligt diep in het biosfeerreservaat. Onze collega’s voeren er daarom in bootjes heen en gingen te voet verder. Dat was geen gemakkelijke opgave. Het gebied is zo zompig dat de dorpelingen (en onze collega’s) geregeld tot kniehoogte in de modder wegzakken.

Op de plantlocatie hielpen onze collega’s een handje mee om rode mangrove te planten. Om de meter gaat een kiemplantje de grond in. Deze groeien snel, maar de woekerende kruipplanten zijn nog veel sneller. Daarom haalt het projectteam in de weken na de aanplant de opkomende woekeraars met machetes weg om de mangroven een voorsprong te geven. Tien maanden na de aanplant is dit niet meer nodig: de bomen zijn dan ruim één meter hoog en hebben geen last meer van het onkruid.

En dat is te zien: SENDAS en de dorpelingen zijn in 2014 begonnen met de herbeplanting van het magrovegebied. Inmiddels hebben ze al 30 hectare met succes bebost. Ook rondom de plantlocatie groeien al prachtige mangrovebomen uit een eerdere aanplant.

Verbetering van het waternetwerk

Onze collega’s hebben ook gezien hoe de dorpelingen brede kanalen graven om het waternetwerk in het gebied te verbeteren. Deze kanalen zorgen ervoor dat het water weer vrij door het gebied stroomt. Verschillende verdwenen diersoorten komen hierdoor terug, zoals krabben, vissen en schildpadden. En die trekken op hun beurt weer andere dieren aan.

Onlangs zijn er cameravallen geplaatst om de toename in de biodiversiteit vast te leggen. En met succes! Inmiddels zijn er al wasberen en mangoesten gespot die gek zijn op de schaaldieren.

Grote betrokkenheid van de lokale bevolking

Wat één van de mooiste observaties van onze collega’s was? Dat de groep dorpelingen die meewerkt aan het project ontzettend toegewijd is. Uit gesprekken met hen blijkt dat ze zich heel bewust zijn van de voordelen die het mangroveherstel oplevert.

Don Angel, uit het dorpsbestuur, zegt hierover: “De mangrove beschermt ons tegen de tropische stormen. Maar dat niet alleen: het is ook de kraamkamer van de vis, krabben en garnalen die we vangen.” De mangrovebomen vormen dankzij hun kenmerkende wortels beschutte plekken waar vis, krabben en garnalen hun eieren rustig kunnen uitbroeden.

Een andere mooie bijkomstigheid is dat de lagune van Sontecomapan een hoop toeristen aantrekt. Die verblijven in het biosfeerreservaat en maken boottochten door de prachtige mangrovebossen. Veel dorpelingen werken als gids of bootsman tijdens het hoogseizoen. Door deze werkzaamheden hebben zij extra inkomsten.

De groep dorpelingen bestaat zowel uit mannen als vrouwen. Veronica is één van de vrouwen. “Ik ben al jaren bij dit project betrokken,” vertelt ze. “Het werk is zwaar, maar ik weet waar ik het voor doe. De mangrove geeft ons leven.”

Herstel van een ecosysteem

Ook gingen onze collega’s op bezoek bij projectpartner SENDAS. Coördinator Susana benadrukt waarom het herstel van de mangrove zo belangrijk is. “De mangrove, duinen en koraalriffen behoren tot één groot ecosysteem. Ze staan allemaal in verbinding met elkaar. Om de zeldzame zeeschildpadden die op het strand leven te beschermen, moeten we werk maken van het herstel. Anders lijden zij onder al het afval, zoals grind en klei, dat van de ontboste delen de zee instroomt en het water troebel maakt. Het één kan niet zonder het ander.”

Het bezoek aan ons mangroveproject laat ons met eigen ogen zien hoe we met een positieve instelling en hard werken samen verschil kunnen maken. Niet alleen wordt de lagune van Sontecomapan bestendiger tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Ook krijgt de lokale bevolking meer inkomsten dankzij de toename van visvangst en ecotoerisme. Zij zien de waarde van het project en zijn gemotiveerd hieraan een bijdrage te leveren. En we geven leefgebied terug aan verschillende diersoorten. Zo voorkomen we bijvoorbeeld het uitsterven van de moerrasschildpad.

Uitbreiding van het project

Dit jaar gaan honderdduizend kiemplantjes de grond in om het magrovebos in de lagune van Sontecomapan te herstellen. In de droge tijd breiden de dorpelingen het waternetwerk verder uit. Vanwege de grote waarde van het gebied willen we onze samenwerking verder opschalen en kijken we of we ook de duinen en de hoger gelegen bossen kunnen herstellen. We houden je op de hoogte!