Hoe bomen de biodiversiteit verbeteren
Bomen zijn het leefgebied van talloze planten en dieren. Ze zijn dus goed voor de biodiversiteit. Maar wat is biodiversiteit precies? Waarom is het belangrijk? En hoe kunnen bomen de biodiversiteit verbeteren?
Het belang van biodiversiteit
Biodiversiteit is de variatie aan al het leven op aarde. Denk aan planten, dieren, schimmels, bacteriën en alles daar tussenin. Al die verschillende soorten vormen samen een ecosysteem. Een bos bijvoorbeeld, is een voorbeeld van een ecosysteem. Maar rivieren, oceanen en zelfs je eigen achtertuin óók.
In een ecosysteem is alles met elkaar verbonden: alle soorten zijn van elkaar afhankelijk om te overleven. Als soorten verdwijnen, raakt de balans in een ecosysteem verstoord. De natuur én wijzelf zijn dan kwetsbaarder voor bijvoorbeeld hitte, droogte of overstromingen.
Kortom, biodiversiteit zorgt voor sterke ecosystemen. Gezonde ecosystemen slaan CO2 beter op, houden water vast en maken de bodem vruchtbaarder. Ook helpen ze mensen, dieren en de natuur als geheel beter omgaan met extreme omstandigheden. Door de biodiversiteit wereldwijd te beschermen, beschermen we dus ook onszelf!
Waarom het erg is als soorten uitsterven
De bij is een goed voorbeeld om dat uit te leggen. Bijen zorgen voor de bestuiving van bloemen, waardoor er vruchten, noten en zaden aan planten en bomen kunnen groeien. Minder bestuiving betekent dus minder voedsel, dalende oogsten, stijgende voedselprijzen en verlies van leefgebied voor andere soorten. Doordat één schakel – de bij – wegvalt, wankelt het hele systeem. Biodiversiteit is dus geen luxe, maar de basis voor een gezond leven op aarde.
Niet voor niets dragen we met onze projecten wereldwijd bij aan het behoud én de versterking van biodiversiteit. Zo vergroten we op Borneo het leefgebied van bedreigde orang-oetans, hebben we in Vietnam een bijna uitgestorven boomsoort teruggeplant, en werd in Mexico na jaren weer een zeekoe in ons projectgebied gezien mede dankzij bosherstel!
Bekijk al onze projecten
De relatie tussen bomen en biodiversiteit
Bomen spelen een bijzondere rol in het behoud van biodiversiteit. Sterker nog, één boom is eigenlijk een mini-ecosysteem, waar allerlei soorten voorkomen, zoals insecten, vogels, paddenstoelen en andere organismen. Zij vinden hier hun voedsel, een plek om te schuilen of de ruimte om zich voort te planten.
In één inheemse zomereik leven alleen al meer dan 400 soorten insecten! Zij trekken vervolgens allerlei vogels en zoogdieren aan, die op hun beurt bijdragen aan de verspreiding van zaden – waaruit uiteindelijk nieuwe bomen en planten groeien. Zo houden alle soorten samen het ecosysteem in stand.
Waar bomen verdwijnen, neemt de biodiversiteit vaak snel af. Allerlei soorten verliezen dan in één klap hun leefgebied en voedselbronnen. Gelukkig geldt het omgekeerde ook: als we nieuwe bossen planten en deze goed beheren én beschermen, komt de natuur stap voor stap terug. De biodiversiteit kan zich dan herstellen, met als resultaat een veerkrachtig ecosysteem.
Plant mee voor meer biodiversiteit
Bomen als leefgebied voor planten en dieren
In en rondom bomen en bossen leven talloze planten en dieren. In de schors groeien mossen, in de boomholtes broeden vogels en vleermuizen, onder de bast schuilen insecten en larven, en in de kruinen leven vogels en eekhoorns. Wist je trouwens dat zelfs dode bomen waardevol zijn voor een bos? Hier vinden bijvoorbeeld paddenstoelen, kevers en mieren hun voedsel. En wanneer een boom vergaat, komen de mineralen beschikbaar voor andere bomen en organismen. De impact van één boomsoort kan dus enorm zijn!
Hoe bomen ecosystemen verrijken
Bomen vormen de basis van veel ecosystemen. Ze zorgen bijvoorbeeld voor:
-
Een gezonde bodem. Boomwortels maken de bodem luchtiger, houden regenwater vast en stimuleren een gezonde bodem. Ook zijn de bladeren die op de grond vallen een belangrijke voedingsstoffen voor schimmels, insecten en andere organismen die de bodem gezond houden.
-
Water en een gunstig (micro)klimaat. Bomen zorgen voor schaduw en verkoeling, vangen regenwater op en verminderen bodemerosie (waarbij de bovenste bodemlagen wegspoelen of wegwaaien). Ook zorgen ze voor een stabiel (micro)klimaat. Denk aan een vochtige omgeving, waar bijvoorbeeld kikkers, salamanders, libellen, varens en mossen goed gedijen.
-
Voedsel. Bomen leveren nectar, vruchten, zaden en bladeren waarvan talloze soorten afhankelijk zijn. Een eik, bijvoorbeeld, kan jaarlijks duizenden kilo’s bladeren, eikels en houtresten produceren. Daar profiteren vogels, muizen, insecten, paddenstoelen en zelfs grote zoogdieren van.
-
Structuur in het landschap. Een ecosysteem met bomen bestaat uit meerdere “verdiepingen”: van de bovenste boomkruinen tot de struiklaag en de bosbodem. In elke laag komen andere soorten voor. Dit maakt bossen tot enkele van de meest soortenrijke plekken op aard
De impact van onze projecten op de biodiversiteit
Onze projecten in Nederland én daarbuiten dragen bij aan het versterken en beschermen van de biodiversiteit. Een paar voorbeelden:
- Herstel van leefgebieden. Door bomen te planten vergroten we het leefgebied van planten en dieren. Dit doen we bijvoorbeeld door bestaande natuurgebieden met elkaar te verbinden, zodat plant- en diersoorten zich makkelijker kunnen verplaatsen.
- Meer variatie in soorten. We planten gemengde bossen, met inheemse bomen en struiken: soorten die van nature in een gebied thuishoren. Deze aanpak zorgt voor sterke bossen die tegen een stootje kunnen én die plant- en diersoorten aantrekken die óók in het gebied thuishoren.
- Behoud van bedreigde soorten. Herbebossing draagt bij aan de bescherming van bedreigde diersoorten over de hele wereld: van orang-oetans op Borneo en zeedieren in Mexico tot unieke bosvogels in het Brabantse Groene Woud!
Wil jij ook bijdragen aan het behoud van de unieke natuur en biodiversiteit wereldwijd? Plant dan met ons mee. Voor elke boom in Nederland planten we er ook één in het buitenland.
Plant een boomMeer over onze projecten en biodiversiteit
Natuurherstel meten en bijsturen dankzij data en AI
Hoe ontwikkelt de biodiversiteit zich in ons nieuwe bos in natuurgebied De Zeezuiper in Noord-Brabant? Dat weten we straks nóg beter dankzij onze samenwerking met Conclusion en Brabants Landschap! In een bijzonder pilotproject gaan we het natuurherstel in dit natuurgebied meten en waar nodig bijsturen met hulp van data en…
Lees het verhaal
Hoogleraar Louise Vet: “Landschapselementen geven de biodiversiteit een enorme boost”
Onze ambassadeur Louise Vet is hoogleraar ecologie en expert op het gebied van biodiversiteit. In dit interview vertelt ze waarom landschapselementen zoals bomen en heggen onmisbaar zijn om de biodiversiteit in Nederland te herstellen en te vergroten. Biodiversiteit onder druk Het gaat niet goed met de biodiversiteit in Nederland. Alleen…
Lees het verhaal