Vergroening van het Friese platteland: resultaten 2022-2023
04 september 2023
04 september 2023
Afgelopen jaar heeft Trees for All zich ingezet voor de aanplant van landschapselementen op het Friese platteland. Hoe gaat het nu met de bomen en struiken die tijdens de winter van 2022-2023 zijn geplant?
Landschapselementen zijn bomen en heggen die onze landschappen vormgeven. Ze kwamen vroeger veel op het Nederlandse platteland voor, maar zijn steeds meer uit beeld verdwenen. In de afgelopen eeuw is alleen al 225 miljoen meter aan heggen verdwenen! Daarom zet Trees for All zich in voor het herstel van landschapselementen. In Friesland doen we dat samen met de Friese Milieufederatie, Landschapsbeheer Friesland en grondeigenaren uit de provincie. En dat was een succes!
In maart waren we samen met een aantal bedrijfsdonateurs van Trees for All aanwezig op het terrein van Mijke Bos om een handje te helpen met de aanplant. In deze video zie je hoe dat eraan toeging.
Voor de start van het project deed de Friese Milieufederatie een oproep aan grondeigenaren in de provincie Friesland. Zij konden zich aanmelden om bomen en struiken te planten op hun grond als ze daarvoor minimaal 500 vierkante meter terrein beschikbaar hadden. Hier bleek veel animo voor.
Deelnemer Mijke Bos vertelt: “Toen we over dit project hoorden hebben we ons meteen aangemeld. Het project sluit goed aan bij onze doelstelling: het vergroenen van onze voormalige boomgaard en de biodiversiteit stimuleren door bomen en struiken te planten. We vinden het belangrijk dat er meer groene, beboste stukken zijn in onze leef- en woonomgeving. Bovendien kunnen schoolkinderen hier leren en zien wat er allemaal groeit en bloeit!”
Landschapsbeheer Friesland heeft alle aanmeldingen beoordeeld en gesprekken gevoerd met de deelnemers. Op deze manier heeft elke deelnemer een beplantingsplan op maat gekregen, dat past bij de locatie, grond en de wensen van de eigenaar. Ook kregen de deelnemers instructies om de bomen op de juiste manier te planten en te beheren.
De deelnemers hebben de bomen en struiken zelf geplant in de vorm van landschapselementen die passen bij hun omgeving. Denk daarbij aan bomensingels, bomenlanen, bomenrijen, heggen, kleine bosjes of solitaire bomen.
Het plantmateriaal komt van een lokale kwekerij uit Friesland, waar Landschapsbeheer Friesland goede ervaringen mee heeft. Daarbij is bewust gekozen voor inheemse en streekeigen soorten, zoals lijsterbes, wilg, zwarte els, meidoorn, sleedoorn, Gelderse roos, liguster, hazelaar, iep, berk, eik en kornoelje. Dit zijn soorten die thuishoren in de Friese omgeving of hier goed gedijen. Daardoor hebben ze veel positieve invloed op de biodiversiteit.
Van links naar rechts: beelden van de aanplant op verschillende locaties in Friesland tijdens de winter van 2022-2023
Tijdens het plantseizoen van 2022-2023 zijn de eerste 30.059 bomen geplant op 39 verschillende locaties in Friesland. Een heel mooi begin! In de winter van 2023-2024 volgt een tweede plantseizoen, want in totaal zullen maar liefst 92.000 bomen de grond in gaan.
Ondertussen kunnen we zeggen dat de eerste duizenden bomen en struiken goed zijn aangeslagen. Er zijn bijna geen bomen uitgevallen!
Deelnemer Mijke Bos over de aanplant op haar terrein: “De plantdag was overweldigend! Zoveel hulp hadden we niet verwacht. Het is fijn als mensen onze plannen en intenties steunen, dat geeft ons veel energie. De bomen en struiken doen het heel goed, ik schat dat 95% is aangeslagen. En ze groeien enorm hard door het wisselvallige weer afgelopen zomer. De vele regen is goed voor de natuur!”
Op de foto’s zijn de boompjes nog wat lastig te zien, maar ze groeien er toch echt tussen de grassen en kruiden!
Bij het planten van nieuw bos is het normaal dat niet alle bomen overleven. Met onze projectpartners maken we van tevoren afspraken over het percentage uitval dat we binnen een project toestaan. Meestal ligt dit percentage tussen de 5 en 15%. Is de uitval door onvoorziene omstandigheden hoger? Dan worden er in het volgende plantseizoen nieuwe bomen geplant. Dit wordt ook wel inboeten genoemd. Zo zorgen we samen voor een goede start van het bos!
Om de grotere bomen en fruitbomen een goede start te geven, hebben de deelnemers deze vastgezet met palen en een band. Zo blijft de boom de eerste jaren na de aanplant stevig staan. Dat is geen overbodige luxe in Friesland, waar het regelmatig hard waait. Na zo’n drie à vier jaar hebben de grote bomen voldoende wortels ontwikkeld om stevig in de grond te blijven staan. De palen worden dan weer verwijderd.
De komende jaren zullen de bomen en struiken zich verder ontwikkelen. De verwachting is dat de biodiversiteit dan snel op gang komt. Landschapselementen zoals bomen en heggen zijn immers een bron van voedsel voor allerlei dieren, zoals vogels, vlinders en kleine zoogdieren, zoals konijnen. Ook vinden zij hier een schuilplek en de ruimte om zich voort te planten. Ondertussen blijven we vanuit Trees for All minimaal tien jaar betrokken bij de monitoring van het project. We kunnen niet wachten tot het Friese platteland nog meer gaat leven!
Landschapselementen hebben allerlei functies voor mensen, dieren én de natuur. Ze geven onze landschappen vorm, zorgen voor de opname van CO2 en dragen bij aan een goede waterhuishouding. Bovendien zijn landschapselementen een belangrijke bron van biodiversiteit. Talloze dieren vinden hier hun voedsel, een schuilplek of de ruimte om zich voort te planten.
De komende tijd gaan we op nog veel meer plekken in Nederland landschapselementen planten. Wil je ons daarbij helpen? Steun ons dan met een donatie!
Plant een boom