Trees for All ging onlangs op bezoek bij het herbebossingsproject op het Indonesische eiland Sulawesi. Onze lokale partner Masarang brengt hier een soortenrijk bos terug op eentonige graslanden. Een pittige uitdaging, maar het lokale team laat ons zien dat het werkt.
Willie Smits, oprichter van de stichting Masarang, zocht vijf jaar geleden in de omgeving naar grond om te herbebossen en de natuur te beschermen. Aan de kust in Noord-Sulawesi stuitte hij op een prachtig landschap met bos, mangrove en graslanden. Dat laatste was bedekt met alang-alang, een metershoog gras. Dit hardnekkige onkruid zorgt ervoor dat geen enkele boom meer de kans krijgt om wortel te schieten.
Toen Willie arriveerde, werd Jhonli aangewezen als gids. Hij woont in Temboan, een dorp vlakbij het projectgebied. “We liepen daar door het lange gras. Het was bloedheet. Willie had het er steeds maar weer over hoe het bos er straks uit zou zien. We dachten dat hij gek geworden was, dit zou hem nooit lukken.” Net als de meeste dorpelingen was Jhonli aanvankelijk wantrouwend, maar hij ging al snel aan de slag als medewerker bij het Temboan project. “Ik wilde met eigen ogen zien of het zin had.”
Dat de aanpak van Masarang werkt, is na vijf jaar al zichtbaar. Met Willie, Jhonli en andere leden van het projectteam wandelen we door het gebied. Waar drie jaar geleden het alang-alang gras nog volop woekerde, staat nu een heus bos van zo’n 15 meter hoog.
Het is het resultaat van een succesvolle strategie: het planten van snelgroeiende soorten en het gebruik van ‘biochar’. Dat laatste is snoeihout dat in een afgesloten vat onder heel hoge temperatuur wordt verbrand. Willie: ‘Je krijgt een soort houtskool dat voedingsstoffen afgeeft aan de geplante bomen. Werkelijk een wondermiddel.”
Jhonli wijst ons op de Nyaway, één van de geplante boomsoorten. “Goed voor de vogels en de vleermuizen,” zegt hij. “Ook worden er na tientallen jaren weer wilde zwijnen in het gebied gespot. We horen kikkers en padden kwaken en er vliegen vlinders rond die we nog nooit eerder zagen. En voor de eerste keer ooit in Temboan is het bijzonder spookdiertje gezien.”
Verderop staan suikerpalmen tussen de snelgroeiende bomen. Aren, heet ie in de volksmond. Masarang plant ze speciaal aan voor de mensen uit Temboan. Jhonli weet de waarde ervan, want hij was ooit palmtapper. “Je kunt zo’n 10 tot 15 liter sap per dag oogsten”, legt hij uit. De palmsuiker levert straks inkomsten op. Ook zijn er plannen voor de bouw van een fabriekje, waardoor er ethanol uit het sap kan worden gewonnen dat volgens Willie een prima groene brandstof is.
In ons project dragen we bij aan de aanplant van nog eens 160.000 bomen op 50 hectare grasland. En dit levert banen op voor de lokale bewoners, want er moet veel gebeuren. De kwekerij heeft dagelijks onderhoud nodig, het alang-alang gesnoeid en er moeten wegen binnen ons projectgebied komen. Met een kleine graafmachine worden nieuwe paden aangelegd die ook als vuurbanen dienen. Dit zijn stroken waar alle bomen en struiken wordt gekapt, zodat eventueel vuur niet kan overspringen naar het volgende gebied.
Brand is vijand nummer één van het project. “Als het alang-alang gras vlam vat, staat binnen de kortste keren alles in lichterlaaie”, zegt Willie. Daarom heeft Masarang onlangs samen met een expert trainingen in brandpreventie gegeven aan de lokale medewerkers. Er is blusapparatuur en brandwerende kleding aangeschaft en door heel het gebied staan grote watertanks.
Sinds het begin van het project is er geen enkele brand meer in het gebied geweest dankzij de maatregelen. Tot grote opluchting van de bevolking, want de voormalige branden gaven dichte rookontwikkeling die dagenlang als een verstikkende deken tussen de woningen bleef hangen. Dat lijkt me de komst van het project verleden tijd. Daarmee creëert de herbebossing van het Temboan gebied niet alleen banen en inkomsten, maar verbetert ook zeker de gezondheid van de lokale bevolking.
Wij zijn ervan overtuigd (en jij hopelijk ook!) dat bomen het verschil maken. Voor klimaat, mens en natuur! Dus wil jij nog meer bomen met ons planten voor een bosrijke wereld?
Plant een boom
