“Door Trees for Schools leren studenten dat ze een verschil kunnen maken voor het klimaat”

Trees for All lanceerde op Duurzame Dinsdag 2023 haar nieuwe scholenprogramma Trees for Schools, waarmee mbo-studenten hun eigen schoolterrein vergroenen. Onderdeel van het programma zijn speciale klimaatlessen die gegeven worden door de Jonge Klimaatbeweging. Waarom is het zo hard nodig om meer jongeren – en in het bijzonder meer mbo’ers – te betrekken bij het onderwerp klimaatverandering?

Meepraten en meebeslissen

De Jonge Klimaatbeweging is een jongerenorganisatie die de stem van jongeren binnen het politieke klimaatdebat vertegenwoordigt. En dat is hard nodig volgens Aniek Moonen. Zij was tot 1 juli 2023 voorzitter van beweging. “We leven in Nederland in een democratie waaraan iedereen van 18 jaar of ouder mag meedoen. Maar in de praktijk zien we dat jongeren ontbreken op veel plekken waar belangrijke beslissingen worden gemaakt, zoals de Tweede Kamer of bestuurskamers van grote bedrijven.”

Dat is een groot gemis, vindt Aniek. “Zeker als het gaat om klimaatverandering is het essentieel dat we jongeren meer betrekken bij beleidsvorming. De plannen die nu gemaakt worden, gaan immers over hún toekomst.”

Aniek Moonen, voormalig voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging

Mbo-studenten ondervertegenwoordigd

Vanuit die gedachte richtte een groep jongeren in 2016 de Jonge Klimaatbeweging op. Sindsdien vertegenwoordigt zij zo’n 60 jongerenorganisaties die onder andere actief zijn binnen het onderwijs, de politiek en het bedrijfsleven. Denk aan de Landelijke Studentenvakbond, de Nationale Jeugdraad of NS Jong. Ook politieke jongerenorganisaties doen mee.

“Al snel kwamen we erachter dat mbo-studenten binnen dit soort organisaties ondervertegenwoordigd zijn”, vertelt Aniek. “Binnen hbo- en wo-studies wordt er voor studenten relatief meer tijd vrijgemaakt om naast een studie maatschappelijke activiteiten te doen. Ook bestaan er voor hbo- en wo-studenten al meer jongerenorganisaties waarbij zij zich kunnen aansluiten. Ondertussen kiest jaarlijks zo’n veertig procent van de studenten voor een mbo-studie. Daarom besloten wij de mbo-studenten proactief op te zoeken om ze meer te betrekken bij een thema als het klimaat.”

De Jonge Klimaatbeweging On Tour

Zo ontstond het programma JKB On Tour, waarbij gastdocenten van de Jonge Klimaatbeweging langs mbo-scholen door het hele land gaan om klimaatlessen te geven. Tijdens zo’n gastles, speciaal voor het mbo, leren studenten meer over klimaatverandering en wat ze daar zelf aan kunnen doen.  

“Deze lessen worden heel goed ontvangen”, vertelt Marlou Duchâteau, bestuurslid en projectleider van JKB On Tour. “Onze gastdocenten zijn allemaal enthousiaste jongeren die het hele land door reizen om de klimaatlessen te geven. Ook de feedback vanuit de scholen is positief. In sommige klassen worden studenten uitgedaagd om zelf een duurzaamheidsproject te starten, zoals het recyclen van afval of een week lang duurzaam eten. Daar komen de leukste dingen uit voort, zoals vlogs of TikTok filmpjes. Je ziet dat studenten het echt interessant vinden om met dit onderwerp bezig te zijn.”

Marlou Duchâteau, bestuurslid en projectleider bij de Jonge Klimaatbeweging

Klimaatzorgen

Klimaatverandering is dus geen thema dat alleen de interesse van hbo- of wo-studenten wekt. Marlou: “Onze ervaring is dat jongeren van alle leeftijden en onderwijsrichtingen zich zorgen maken over het klimaat. Ze willen graag iets doen, maar weten vaak niet goed wat. Daar spelen wij met onze klimaatlessen op in. Veel jongeren weten bijvoorbeeld wel dat het voor het klimaat beter is om minder lang te douchen. Maar dat ze bijvoorbeeld ook invloed kunnen uitoefenen met hun stem op een politieke partij, is nog lang niet altijd bekend.”

Schoolterreinen vergroenen

De klimaatlessen zijn inmiddels een vast onderdeel geworden van het programma Trees for Schools, dat stichting Trees for All op Duurzame Dinsdag 2023 lanceerde. Studenten van mbo-scholen die meedoen met Trees for Schools, kunnen zich na afloop van de les aanmelden voor een studententeam. Dit team gaat een plan maken om meer bomen en struiken op het schoolterrein te platen. Zij mogen dit idee zelf uitvoeren met hulp van experts, zoals een landschapsarchitect, groenaannemer en Trees for All.

Aniek: “Het vergroenen van je omgeving is een heel concreet voorbeeld om iets te doen aan klimaatverandering. Alle jongeren kunnen hiermee beginnen als zij de juiste kennis en tools hebben. Trees for Schools biedt die ondersteuning. Daarom werken we vanuit de Jonge Klimaatbeweging graag mee aan dit programma.”

Jonge klimaatagenda

Het Trees for Schools programma past ook goed bij de Jonge Klimaatagenda, waarin jongeren beschrijven hoe de wereld er in 2040 volgens hen uit moet zien. Aniek: “We vinden bijvoorbeeld dat we als samenleving meer met elkaar moeten samenwerken om klimaatdoelen te halen. Op lokaal niveau is het belangrijk dat we samen onze buurten vergroenen, zodat er een fijne en gezonde leefomgeving ontstaat. Trees for Schools is een inspirerend voorbeeld om dat voor elkaar te krijgen.”

Bovendien kan Trees for Schools een groot effect hebben op het leven van studenten, denkt Aniek. “Door bomen te planten leren jongeren dat ze niet alleen invloed hebben op hun eigen omgeving, maar ook op de buurt, de school en toekomstige generaties. Dat is een hele waardevolle les. Het laat zien dat je als individu wel degelijk een verschil kan maken voor het klimaat. En dat is precies wat we jongeren willen meegeven.”