Herstel van landschapselementen in het Groningse Gorecht: resultaten 2023-2024
14 september 2024
In Groningen werken we aan het herstel en de uitbreiding van landschapselementen. Samen met Landschapsbeheer Groningen en de bewoners uit de streek Gorecht planten we in totaal 5.000 bomen en struiken op het platteland. Zo herstellen we karakteristieke landschappen, breiden we de natuur uit en zorgen we voor meer biodiversiteit in Nederland.
0
bomen en struiken
0
deelnemende grondeigenaren
0 − 0
plantseizoen (dec – maart)
Vergroening van het Groningse platteland
Samen met onze partner Landschapsbeheer Groningen herstellen we landschapselementen in Groningen. Landschapselementen zijn structuren in het landschap, zoals bomenrijen, heggen of kleine bosjes. Deze natuur is onmisbaar voor de biodiversiteit in Nederland. Planten en dieren vinden er hun voedsel, een schuilplek of de ruimte om zich voort te planten.
Helaas zijn er de afgelopen jaren vele kilometers en hectares van deze landschapselementen uit het landelijk gebied verdwenen. Bijvoorbeeld door de komst van prikkeldraad, schaalvergroting en ruilverkaveling. Daarom zet Trees for All zich in om bomen en heggen op het platteland te herstellen.
In dit project bieden we een helpende hand aan Landschapsbeheer Groningen. Zij hebben voor de regio Gorecht een speciaal plan gemaakt om het aantal landschapselementen uit te breiden. In drie jaar tijd willen ze vier kilometer landschapselementen herstellen en aanleggen. In totaal worden er 15.000 bomen en struiken geplant.
Trees for All helpt met de aanplant van 5.000 bomen en struiken. Daarbij ligt de focus op houtsingels, houtwallen, heggen en hagen: elementen die kenmerkend zijn voor de Groningse landschappen. Afgelopen plantseizoen zijn we gestart met de aanplant!
Enthousiaste deelnemers
Tijdens de winter van 2023-2024 de eerste 3.017 bosplantsoen en twee bomen geplant. Deze bomen en struiken hebben een plek gekregen op de gronden van negen verschillende particuliere boeren en grondeigenaren in de streek Gorecht, ten zuiden van Groningen. En goed nieuws: het eerste plantseizoen is boven verwachting goed verlopen!
Landschapsbeheer Groningen hield een grote wervingsronde om Groningers te vinden die mee willen planten. Met succes: negen enthousiaste deelnemers meldden zich aan. Ook vanuit de omgeving was er veel interesse: het project werd uitgelicht in verschillende lokale dorpskranten.
Ter voorbereiding ging Landschapsbeheer Groningen eerst bij de deelnemers op veldbezoek. Vervolgens kregen ze een beplantingsplan op maat. Trees for All en Landschapsbeheer Groningen geven daarbij advies voor de aanplant en het beheer ervan. Zo zorgen we ervoor dat de juiste boom op de juiste plek terechtkomt, passend bij de grond, de omgeving en bij de wensen van de deelnemer.
directeur van Landschapsbeheer Groningen aan de Vogelzangsteeg te Noordlaren
Planten maar!
Op de meeste locaties heeft Landschapsbeheer Groningen zelf de bomen en struiken aangeplant. Op twee locaties hielpen ook de bewoners een handje mee. Aan de Vogelzangsteeg te Noordlaren werd door een gedeputeerde van de provincie Groningen en de directeur van Landschapsbeheer Groningen de eerste boom geplant. Vrijwilligers hielpen met de aanplant van de meidoornhaag. Ook donateur Zonneweide Glimmen stak de handen uit de mouwen aan de Zuidlaarderweg, waar een nieuwe houtwal is gecreëerd langs de zonneweide Glimmen.
Wikkels tegen wild
Om de bomen en struiken een goede start te geven, zijn er voorzorgsmaatregelen genomen. Zo is op verschillende plekken licht gedund of gesnoeid. Hierdoor krijgt de nieuwe aanplant meer ruimte en licht, wat uiteindelijk zorgt voor meer diversiteit in de beplanting.
Ook komen er veel reeën, konijnen en hazen voor in de omgeving, die graag aan een jong boompje knabbelen. Daarom zijn er op een aantal locaties wildwikkels gebruikt om de nieuwe aanplant tegen vraat te beschermen. Als de bomen groot en sterk genoeg zijn, kunnen de wikkels weg.
Tot nu toe groeien de bomen en struiken uitstekend! Dankzij een natte winter en voorjaar is de aanplant goed aangeslagen en is de uitval verwaarloosbaar.
Een beetje uitval hoort erbij
Bij het planten van nieuwe bomen en struiken is het normaal dat niet al het plantsoen het overleeft. Met onze projectpartners maken we van tevoren afspraken over het percentage uitval dat we binnen een project toestaan. Meestal ligt dit percentage tussen de 5 en 15%. Is de uitval door onvoorziene omstandigheden hoger? Dan worden er in het volgende plantseizoen nieuwe bomen geplant. Dit wordt ook wel inboeten genoemd. Zo zorgen we samen voor een goede start van de landschapselementen!
De verschillende lagen in een houtwal. Afbeelding: Landschapsbeheer Groningen
De biodiversiteit krijgt een boost
Er zijn verschillende soorten bomen en struiken de grond in gegaan. Voorbeelden zijn eik, beuk, els, hazelaar, meidoorn, veldesdoorn, berk, kardinaalsmuts en lijsterbes. Dit zijn inheemse soorten die van nature thuishoren in deze omgeving en veel bijdragen aan de biodiversiteit.
Deze diversiteit aan soorten trekken allerlei planten en dieren aan. Broedvogels, amfibieën, reptielen, dagvlinders, insecten en kleine zoogdieren vinden hier hun voedsel of een schuilplek.
Bovendien dragen de landschapselementen bij aan verbindingen tussen gebieden, zoals grotere bossen, landgoederen en lagergelegen beekdalen van de Drentsche Aa en de Hunze. Dankzij de aanplant ontstaan er als het ware ‘groene snelwegen’ in het landschap. Dieren kunnen zich via de bomen en struiken gemakkelijker verplaatsen van het ene naar het andere gebied. Dankzij dit project wordt hun leefgebied dus groter.
Het Gorechtse landschap in oude glorie herstellen
Niet alleen draagt deze variatie aan soorten bij aan meer biodiversiteit, maar de landschapselementen hebben ook een grote cultuurhistorische waarde. In dit project zijn veel ‘opgaande houtige landschapselementen’ aangelegd, zoals houtwallen. Dat zijn bomen en struiken die op een aarden wal (ophopingen van aarde of zand) zijn geplant.
Vanaf de Middeleeuwen tot het aanbreken van de 20e eeuw waren deze houtwallen veel te vinden in het landschap. Ze hadden verschillende functies: ze werden bijvoorbeeld gebruikt als perceelafscheiding, om vee binnen en wild buiten te houden en als leverancier van natuurproducten, zoals bessen en hout.
Door deze houtwallen terug te brengen, beschermen en behouden we het karakteristieke Groningse landschap in Gorecht. Landschapsbeheer Groningen gebruikt hiervoor een kaart uit circa 1900 waarop de oorspronkelijke elementen te zien zijn.
De landschapselementen hebben in onze huidige tijd een andere belangrijke functie: ze zijn van groot belang in de strijd tegen klimaatverandering. Bosjes, bomenrijen en heggen dragen bij aan de opname van CO2. Ook zorgen ze voor schaduw en verkoeling. Al dat groen draagt dus bij aan een gezonde en prettige leefomgeving voor ons allemaal!
We planten het voort!
Komend plantseizoen (december 2024 – maart 2025) planten we verder in Gorecht. Landschapsbeheer Groningen werft hiervoor nog meer deelnemers uit de regio. En de bomen en struiken die al geplant zijn, zullen uitgroeien tot volwassen bomen en struiken. Vanuit Trees for All blijven we betrokken om de aanplant te monitoren.
Wil je meer lezen over het nut van landschapselementen en de meerwaarde ervan voor onze omgeving? Kijk dan op onze website.
Dankjewel!
Zonder de steun van onze donateurs was het niet gelukt om dit project mogelijk te maken. Daar willen we jullie enorm voor bedanken. Samen hebben we Nederland weer een beetje groener gemaakt. Tot volgend plantseizoen!