Groener en biodiverser landschap rondom Amstelland: resultaten 2023-2024

Achttien melkveehouders in Amstelland, het landelijk gebied net ten zuiden van Amsterdam, hebben afgelopen winter bomen geplant op en rond hun erf. Zo dragen ze bij aan de lokale biodiversiteit en een klimaatrobuuster landschap. Hoe staat de erfbeplanting er nu bij?

Versterking van het groene landschap rond de stad

Afgelopen plantseizoen hebben we dankzij jullie steun ons eerste project binnen De Groene Stelling kunnen realiseren: bij achttien melkveehouders in de Ronde Hoep hebben we erfbeplanting aangelegd. De Groene Stelling is een samenwerking van maatschappelijke partijen, boeren, ondernemers en bewoners die inzet op een groener, biodiverser en toegankelijker landschap in de omgeving van Amsterdam. Trees for All is vorig jaar trotse partner geworden van dit initiatief.

De plannen van De Groene Stelling zijn belangrijk, aangezien de regio voor grote opgaven staat. Het klimaat verandert en de natuur- en waterkwaliteit hollen achteruit. Er zijn meer woningen nodig en tegelijkertijd vraagt de landelijke Bossenstrategie om meer bos. Ondertussen worstelen boeren met hun verdienvermogen en hebben bewoners behoefte aan recreatieruimte.

In dit project werkten we samen met melkveeboeren in het Ronde Hoep gebied en boeren die zijn aangesloten bij het lokale zuivelbedrijf Boeren van Amstel. Zij hebben hun boerenerven vergroend met de aanleg van bomen en struiken. De deelnemers ontvingen het juiste plantmateriaal via Trees for All met dank aan een donatie van het Marcus Fonds. Ook de gemeente Amstelveen draagt financieel bij aan het project. Zo brengen we het agrarische landschap en de natuur dichter bij elkaar in de regio Amsterdam!

Wat hebben we bereikt?

In het plantseizoen 2023-2024 deden achttien enthousiaste melkveehouders mee. De motivatie om deel te nemen aan het project verschilde van boer tot boer. Voor sommigen bood het project de kans om bomen terug te brengen die eerder zijn weggehaald voor de aanleg van een weg. Andere deelnemers wilden simpelweg bijdragen aan de bevordering van de biodiversiteit in hun omgeving.

Bij elke deelnemer werd een erfscan uitgevoerd, waarbij werd bekeken waar en wat er geplant kon worden. Na de erfscan is er een beplantingsplan op maat – passend bij hun boerenerf – opgesteld samen met het Agrarisch Collectief Noord-Holland Zuid, één van de projectpartners. Daarna kon het planten beginnen!

De plantdag op het erf van boerderij Vredebest in de Ronde Hoep

Hoe gaat het met de bomen?

In totaal zijn er 3.228 bomen en struiken geplant. Een van de locaties was op het erf van boerderij Vredebest van de familie Timmer in de Ronde Hoep. Hier werden 257 bomen geplant tijdens een natte, maar geslaagde plantdag in februari. In augustus zagen we tijdens een veldbezoek dat de aanplant goed is aangeslagen! Zo heeft de Gelderse roos al z’n eerste bessen, waarmee hij veel vogels en insecten aantrekt. De zoete kers, die een plek heeft gekregen langs de schuur, is al bijna anderhalve meter hoog!

Helaas hebben sommige bomen last gehad van waterschade, waardoor ze vroegtijdig hun bladeren verloren. Dit kwam door de extreme hoeveelheid regen in de winter en het voorjaar. Ongeveer 10% van de geplante bomen heeft het hierdoor niet gehaald. De hagen doen het over het algemeen goed.

Nadat de bomen en struiken zijn geplant, krijgen de boeren advies over het beheer en onderhoud van de aanplant voor minimaal tien jaar. Voorlopig snoeien de deelnemers de aanplant nog niet, zodat de heggen en hagen kunnen groeien en in volume toenemen. Zodra ze goed zijn geworteld, zullen ze een tot twee keer per jaar gesnoeid worden.

Groen cruciaal voor de biodiversiteit

Met de erfbeplanting dragen we bij aan de verbetering van de lokale biodiversiteit. Verschillende soorten vogels zijn namelijk afhankelijk van boerenerven, zoals de boerenzwaluw, steenuil en kerkuil. Veel van deze soorten staan op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Dit komt voornamelijk doordat erven steeds ‘netter’ en grootschaliger worden, waardoor vogels geen voedsel of broedplek meer weten te vinden. Ook vlinders, egels en amfibieën profiteren van meer groen.

Tegelijkertijd is Amstelland een belangrijk weidevogelgebied. Daarom is er alleen geplant op plekken waar het geen negatieve invloed heeft op weidevogels – want die houden van een open landschap. Zo hebben de bomen en struiken een plek gekregen waar anders niets stond of gebeurde, zoals langs de randen van schuren en andere erfstukken. Daarbij kun je denken aan solitaire bomen, struweelhagen, knip-en scheerhagen, fruitbomen en laanbomen. Op deze manier benutten we elke vierkante meter waar we landschapselementen konden planten bij de boeren om zo de biodiversiteit te vergroten op en rond het erf.

Samen voor een groener en klimaatrobuuster landschap

Met dit project geeft De Groene Stelling het startschot voor verdere vergroening van het landschap binnen de Metropoolregio Amsterdam. Als Trees for All willen we de komende jaren verschillende projecten steunen binnen het gebied, waarmee we meer bos en landschapselementen planten.