Het succes van een community forest project in Costa Rica

Interview met Leen Verbeek, oprichter International Tree Fund

“De inheemse bevolking is het beste in staat om zelf het oerwoud te beschermen en te herstellen waar ze wonen”, zo begint Leen Verbeek zijn verhaal over de ontstaansgeschiedenis van het International Tree Fund (ITF).  Met deze organisatie werkt Trees for All samen om het tropisch regenwoud in Costa Rica te herstellen. Leen Verbeek zet zich naast zijn drukke bestaan als onder meer Commissaris van de Koning in Flevoland al ruim 30 jaar in voor bosherstel- en bescherming in Latijns-Amerika.

Leen Verbeek: “Door de inheemse culturen te helpen zich te herstellen en te ontwikkelen, wordt ook het oerwoud waarin zij leven hersteld en beschermd. De afgelopen 30 jaar hebben wij ervaren dat dit inderdaad werkt. We hebben veel geïnvesteerd in de relatie met de inheemse bevolking waardoor het wederzijdse vertrouwen toenam. Zo kwamen we in contact met ArBofilia, een lokale coöperatie onder leiding van Miguel Soto Cruz, een Cabecar-indiaan. De bewoners hadden goed in de gaten dat het regeringsbeleid om het Carare-oerwoud tot Nationaal Park te bestempelen weliswaar toeristisch perspectief bood, maar dat ecologisch gezien dit oerwoud geïsoleerd raakte. Zij waren van mening dat de ecologische verbindingen, met name met het Turrabares-gebergte door heraanplant moest worden hersteld.”

Carara Ecological Corridor

ITF besloot deze organisatie te helpen en met succes. Het doel was het creëren van een ‘Carara Ecological Corridor’ om zo het regenwoud van Carara, de nevelwouden en de mangrove bossen weer met elkaar te verbinden. De bomen die twintig jaar geleden zijn geplant, zijn inmiddels tien meter of hoger en de waterhuishouding in het gebied is hersteld. Daar waar vroeger in het droge seizoen de bronnen droogvielen, is er nu het hele jaar door weer vers water beschikbaar. Door het bosherstel zijn verschillende diersoorten teruggekeerd, waaronder de ara’s, jaguar en kapucijnapen. Trees for All helpt nu bij verder herstel en wil minimaal 105 hectare aanplanten. Dit geeft een belangrijke impuls voor de ontwikkeling van de Corridor en is zeker in deze corona-tijd van groot belang omdat het project werkgelegenheid biedt aan de lokale bevolking.

Lokale bevolking is leidend

Het is echt een community forest project, waarbij de lokale bevolking weliswaar geholpen wordt, maar zelf leidend is: “In alle projecten van het International Tree Fund is de voorwaarde dat de bewoners van het gebied het project zelf hebben bedacht, er zelf aan moeten willen werken en het ook uitvoeren. De Guayami, de Ngobe, de Boruncas, de Malekkus, de Bribri, de Cabecar hebben allen een eigen cultuur om voor het oerwoud te zorgen. Er is dus niet een waarheid, maar vele die allemaal op hun eigen manier werken.”

Het project is niet alleen van grote waarde voor de inheemse bevolking, voor het klimaat en de aarde, maar ook voor Leen persoonlijk: “De ervaringen die ik in de afgelopen dertig jaar heb opgedaan, de kennis van andere culturen, de verhalen, het waarde- en normenstelsel, de visie op ecologie hebben direct invloed op mijn reguliere werk. Ik laat me beïnvloeden door deze kennis en pas ze toe op internationale bijeenkomsten, maar ook in strategische zin op nationaal, regionaal en lokaal niveau.”