Bomen en struiken herstellen oorspronkelijk landschap in Groningen: resultaten 2024-2025
08 september 2025
In de streek Gorecht in Groningen werken we samen met Landschapsbeheer Groningen en bewoners aan de vergroening van het platteland. Afgelopen winter plantten we meer dan 3.300 bomen en struiken waarmee we oude landschapselementen terugbrengen. Zo herstellen we het karakteristieke landschap en versterken de biodiversiteit. Tijd voor een update!
Dit hebben we samen bereikt:
-
In de winter van 2024-2025 hebben we 3.335 bomen en struiken geplant.
-
Tien deelnemers uit Gorecht deden mee en plantten op hun terrein: van boeren tot particuliere grondeigenaren.
-
Het doel: in drie jaar 15.000 bomen en struiken planten. Dat is goed voor vier kilometer aan landschapselementen, zoals houtsingels, houtwallen, heggen en hagen.
-
Dat betekent ook meer leefgebied voor dieren en planten. En goed nieuws: er is al een das gespot tussen het nieuwe groen!
Vergroening van het Groningse platteland
Als je op het platteland om je heen kijkt, kun je knotbomen, hoogstamboomgaarden, kleine bosjes en hagen ontdekken. Deze zogenaamde landschapselementen zijn onmisbaar voor planten, dieren en mensen. Ze bieden voedsel, schuilplekken en nestgelegenheid, maar helpen ook bij CO2-opslag, waterbeheer en het tegengaan van hittestress.
Helaas is 60% van deze landschapselementen in de afgelopen jaren verdwenen. Bijvoorbeeld door de komst van prikkeldraad, schaalvergroting en ruilverkaveling is het landschap een stuk kaler geworden. Ook in de provincie Groningen.
Daarom helpen we onze partner Landschapsbeheer Groningen om landschapselementen te herstellen en uit te breiden in Gorecht. Dankzij onze donateurs planten we in drie jaar tijd 15.000 inheemse bomen en struiken terug als houtsingels, houtwallen, heggen en hagen: landschapselementen die kenmerkend zijn voor het Groningse landschap.
Enthousiasme uit de regio
Na een succesvol eerste plantseizoen in 2023-2024 gingen dit jaar opnieuw Groningers aan de slag. Tien deelnemers stelden hun land beschikbaar en samen met Landschapsbeheer Groningen maakten ze een passend beplantingsplan. Op de meeste locaties verzorgde Landschapsbeheer de aanplant, maar sommige bewoners hielpen ook zelf mee. Zo kregen duizenden bomen en struiken een plek in het landschap.
Voorbeelden van de aangeplante landschapselementen: houtwallen, hagen en singels
Een goede start
Om de jonge bomen en struiken een goede start te geven, is er op verschillende plekken licht gedund of gesnoeid. Hierdoor krijgt de nieuwe aanplant meer licht en ruimte om uit te groeien tot gezonde, sterke bomen.
Ook komen er veel reeën, konijnen en hazen in de omgeving voor, die graag aan een jong boompje knabbelen. Daarom zijn er op een aantal locaties wildwikkels gebruikt om de nieuwe aanplant tegen vraat te beschermen. Als de bomen groot en sterk genoeg zijn, kunnen de wikkels weg. Ook zijn op sommige plekken rasters geplaatst om vee op afstand te houden.
Dat werkte goed: de meeste bomen groeien uitstekend! Alleen op één locatie heeft een deel van de sleedoorns het niet gered door droogte en hongerige slakken en reeën. Komende winter planten we deze opnieuw aan.
De verschillende lagen in een houtwal. Afbeelding: Landschapsbeheer Groningen
De biodiversiteit krijgt een boost
We kiezen bewust voor inheemse soorten zoals eik, beuk, els, hazelaar, meidoorn, veldesdoorn, berk, kardinaalsmuts en lijsterbes. Deze soorten horen van nature thuis in de regio en leveren bloemen, bessen en noten door het hele jaar heen. Een feestmaal voor vogels, insecten en kleine zoogdieren!
Naast voedsel bieden deze elementen ook schuilplekken, nestplaatsen en beschutting. Bovendien verbinden ze omliggende natuurgebieden, zoals grotere bossen, landgoederen en lagergelegen beekdalen van de Drentsche Aa en de Hunze. Dieren kunnen zich via de bomen en struiken gemakkelijker verplaatsen van het ene naar het andere gebied. Er ontstaan dus als het ware ‘groene snelwegen’ in het landschap.
En dat werpt z’n vruchten nu al af. Op één van de plantlocaties is al een das gespot en vermoedelijk is er zelfs een burcht. Samen met de lokale dassenwerkgroep kijken we hoe we dit leefgebied beschermen.
Het Gorechtse landschap in oude glorie herstellen
De grote variatie aan boom- en struiksoorten draagt dus bij aan meer biodiversiteit, maar hebben ook een grote cultuurhistorische waarde. In dit project zijn veel ‘opgaande houtige landschapselementen’ aangelegd, zoals houtwallen. Dat zijn bomen en struiken die op een aarden wal (ophopingen van aarde of zand) zijn geplant.
Vanaf de Middeleeuwen tot de 20e eeuw waren deze houtwallen veel te vinden in Gorecht. Ze hadden verschillende functies: ze werden bijvoorbeeld gebruikt als perceelafscheiding, om vee binnen en wild buiten te houden en als leverancier van natuurproducten, zoals bessen en hout. Met historische kaarten uit 1900 bepaalt Landschapsbeheer Groningen waar deze oorspronkelijke elementen lagen, zodat het oude landschap in ere wordt hersteld.
Vandaag vervullen houtwallen, hagen en bosjes daarnaast een belangrijke rol in klimaatadaptatie: ze slaan CO2 op, bieden schaduw, houden water vast en zorgen voor verkoeling. Zo dragen ze bij aan een gezonde leefomgeving voor mens én natuur. Lees hier meer over de waarde van landschapselementen voor onze omgeving.
We planten het voort
Komend plantseizoen (december 2025 – maart 2026) planten we weer verder in Gorecht. Landschapsbeheer Groningen zoekt hiervoor opnieuw enthousiaste deelnemers uit de regio. En de bomen en struiken die al geplant zijn, zullen uitgroeien tot volwassen bomen en struiken. Vanuit Trees for All blijven we betrokken om de aanplant te monitoren.
Dankjewel!
Dit project was alleen mogelijk dankzij onze donateurs. Samen herstellen we het landschap van Gorecht, versterken we de biodiversiteit en maken we Nederland groener. Dankjewel voor je steun en tot volgend plantseizoen!
Samen voor een bosrijke wereld
Wil je dat we dit soort projecten in de toekomst mogelijk kunnen blijven maken? Steun ons werk dan met een donatie. Voor elke boom in Nederland planten we ook een boom in het buitenland.
Plant mee