Voedselbos Roestelberg is bijna 7 voetbalvelden groot: resultaten 2023-2024

In het Brabantse Kaatsheuvel maken voormalige weilanden plaats voor een nieuw voedselbos: Roestelberg. In het voedselbos produceren boeren op een natuurvriendelijke manier voedsel. En goed nieuws: de eerste oogst is binnen!

Een voedselbos van bijna 7 voetbalvelden

Peren, walnoten of asperges vers uit het bos? Nog even en het is zover in het Brabantse Kaatsheuvel! Hier planten we samen met Stichting Juniper en Stichting Voedselbosbouw Nederland het nieuwe Voedselbos Roestelberg. Het bos krijgt een plek op een voormalig melkveebedrijf. De weilanden waar eerst het vee rondliep, gaan we nu omvormen naar een voedselbos. Zo krijgen boeren volop ruimte om op een natuurvriendelijke manier voedsel te produceren.

In het voedselbos kunnen de voedselbosbouwers straks in alle seizoenen groente, fruit, noten en ander eten oogsten. Het is de bedoeling dat zij met hun gezinnen volledig van dit bos kunnen leven. Zo willen de boeren laten zien dat een voedselbos een volwaardige inkomstenbron kan zijn. Daarnaast wordt er op het terrein een boerderij gebouwd met onder meer een informatiecentrum, theetuin en een winkel waar producten uit het bos worden verkocht.

Wat hebben we bereikt?

Dankzij de steun van Vandebron hebben we in de winter van 2022-2023 een start gemaakt met de aanplant van het voedselbos. Afgelopen plantseizoen gingen we hiermee verder. In totaal zijn er 17.000 bomen en struiken geplant verspreid over 10 hectare aan weiland. Dat betekent dat er bijna 7 voetbalvelden aan bos is bijgekomen!

Tijdens de plantdagen hielpen klanten van Vandebron en leerlingen van verschillende basisscholen een handje mee. En goed nieuws: ondanks een extreem natte winter en nat voorjaar groeien de bomen en struiken uitstekend!

Foto’s: Quinn Broers, Vandebron

Vandebronners planten 1,3 kilometer aan windsingel

Zowel in de winter als in het voorjaar heeft het veel geregend. Hierdoor werd de grond ontzettend drassig en dat maakte het plantseizoen 2023-2024 niet gemakkelijk. Ondanks alle nattigheid hebben klanten van Vandebron een gigantische klus geklaard tijdens de plantdag op 17 februari. In grote getalen meldden ze zich aan voor de plantdag op het terrein aan de Roestelbergseweg.

De Vandebronners waren zó enthousiast dat ze meer dan de van tevoren bedachte 2.600 bomen en stuiken in de grond hebben gezet. Dankzij hun harde werk is er in één dag maar liefst 1,3 kilometer windsingel geplant!

De windsingel staat uit gemengde inheemse boom- en struiksoorten, zoals lijsterbes, vlier, meidoorn, linde, berk, zoete kers, hazelaar, kornoelje en verschillende wilde rozensoorten. Deze bomen en struiken beschermen het voedselbos straks tegen wind.

Leerlingen krijgen les over natuurinclusieve landbouw

Naast de windsingels zijn er dit plantseizoen ook fruitstruiken en insectentrekkers geplant. Daarbij kregen de voedselbosbouwers hulp van leerlingen van verschillende basisscholen in Kaatsheuvel en Waalwijk. Voorafgaand aan de plantochtend kregen de leerlingen les over voedselbossen op school. Hiermee geeft stichting Juniper invulling aan één van hun doelstellingen om voorlichting te geven over natuurinclusieve landbouw.

Op verschillende plantdagen hebben de leerlingen honderden boompjes en bessenstruiken in het voedselbos geplant, zoals frambozen en brem. De modderige bodem en doorweekte schoenen konden de pret niet drukken. Na het planten hebben de leerlingen een bordje geplaatst met de naam van hun school en klas erop. Zo kunnen ze later kijken hoe het bos is gegroeid.

Leerlingen van SBO Waalwijk op de plantdag bij voedselbos Roestelberg

“Ik plant liever een hele ochtend jonge bomen hier dan een uur les binnen. Ik ben nu gelukkig,” – Leerling van SBO Waalwijk (11 jaar)

Hoe gaat het met de bomen?

Om de bomen en struiken een goede start te geven, wordt het voedselbos goed onderhouden door de stichting. Ze maaien bijvoorbeeld overwoekerend gras weg, zodat dit de jonge bomen niet kan verstikken. Zo kan de jonge aanplant rustig groeien. Ook is er een afrastering geplaatst, zodat reeën niet aan de aanplant kunnen knabbelen.

En deze maatregelen werpen hun vruchten af: zo’n 90% van alle bomen en struiken van dit plantseizoen is aangeslagen! Zo groeien de zwarte bes, rode bes en de kruisbes goed, laten de voedselbosboeren weten. De zwarte bes heeft zelfs al de eerste bessen. Ook de bomen en struiken doen het goed. De 20 kastanjeboompjes zijn bijvoorbeeld goed geworteld en de pruimen smaken heerlijk.

Slechts een klein deel van de struiken heeft het niet gehaald. De twee rijen frambozen konden niet goed tegen de natte bodem of zijn opgegeten door slakken. Van de frambozen en zwarte bessen die vorig jaar zijn geplant heeft ongeveer 10% het niet overleefd vanwege de droogte. Deze fruitstruiken zijn afgelopen februari opnieuw geplant.

Samenwerken met de natuur

Voedselbossen zijn een vorm van natuurinclusieve landbouw. Dat betekent dat de boeren binnen de grenzen van de natuur werken. Een voedselbosboer gebruikt bijvoorbeeld geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest. De verschillende plant- en diersoorten in een voedselbos beheersen ziektes en plagen op een natuurlijke manier.

Ook laat de boer de grond zoveel mogelijk met rust. Ze schoffelen, wieden en ploegen niet, waardoor een gezond bodemleven ontstaat. Uiteindelijk ontwikkelt een voedselbos zich tot een zelfvoorzienend ecosysteem, waar de natuur al het werk doet. Een duurzaam en klimaatvriendelijk alternatief voor de reguliere land- en akkerbouw.

Voedselbos Lust en Last gaat leven

Naast gastlessen op scholen, deelt stichting Juniper op verschillende manieren hun kennis over natuurinclusieve landbouw. Zo organiseerden ze een informatiemiddag voor 80 bewoners uit de omgeving. Op Wereldvoedseldag gaven ze een presentatie bij gemeente Loon op Zand. Ook zullen ze in de toekomst open dagen en excursies organiseren in het voedselbos. Zo willen ze steeds meer mensen enthousiasmeren voor deze manier van natuurvriendelijke voedselproductie.