Duurzaam en zelfvoorzienend leven? Zo doen de bewoners van dorpslandgoed ‘t Eemgoed het

In verbinding met elkaar en met de natuur. Dat is het uitgangspunt van ’t Eemgoed, een bijzonder dorpslandgoed in Oosterwold, vlakbij Almere. De bewoners zorgen niet alleen voor elkaar, maar verbouwen ook samen hun eigen voedsel. Dankzij een bijdrage via ons GroenDoen Fonds konden zij hun voedselbos afmaken.

Nieuwe manier van wonen

Hoe creëer je een gemeenschap waarbij duurzaam leven voorop staat? Met deze gedachten startten de initiatiefnemers in 2017 een bijzonder woonproject. In Almere Oosterwold vonden ze hiervoor dé plek: een groot kavel met ruimte voor 82 huizen. “We wonen er nu met zo’n 120 volwassen en 30 tot 40 kinderen,” vertelt Ellen den Boer, bewoner en penningmeester van ’t Eemgoed.

De bijzondere woningen van het dorpslandgoed liggen letterlijk in het groen: het landschap loopt door over de daken van de longhouses. Een beetje zoals hobbit-huizen. De open zuidgevels hebben een luifel van zonnepanelen en alle woningen zijn energieneutraal.

Niet voor niets noemen de bewoners het een dorpslandgoed. Ellen: “Ook de aanleg en het beheer van de wegen, paden, het landschap, water en openbare ruimte realiseren we zelf, samen met onze buren. En dat willen we zo duurzaam mogelijk doen.”

Eigen voedsel verbouwen

Naast de woningen ligt zo’n 35.000 vierkante meter aan gedeelde stadslandbouw zoals fruitgaarden, moestuinen en dierenweiden. De totale kavel is 7 hectare. De bewoners maakten hiervoor zelf een plan voor de beplanting en het onderhoud.

De helft van de grond wordt gebruikt voor het verbouwen van hun eigen voedsel. Elke laatste zaterdag van de maand steken de bewoners samen de handen uit de mouwen. “Velen handen maken licht werk,” aldus Ellen. In de kas worden onder andere sperziebonen, tomaten en venkel opgekweekt en de eerste bonen zijn net geplant in de moestuin.

Groeiend en bloeiend voedselbos

Daarnaast is er 1.150 meter aan voedselbos aangelegd met bomen en struiken uit hun eigen kwekerij. Wat nog miste waren 650 fruitstruiken en 30 noten- en loofbomen. Hiervoor deden Ellen en haar medebewoners een aanvraag bij ons GroenDoen Fonds.

Met walnoten, tamme kastanjes, bijenbomen en pecannotenbomen maakten ze het voedselbos compleet. Ook zijn er braamsoorten, frambozen, duindoorn, rozenbottels, hazelaars en vlieren geplant. Dankzij deze manier van stadslandbouw zijn de bewoners zoveel mogelijk zelfvoorzienend.

Ellen: “We hopen bezoekers te laten zien wat je allemaal kan eten uit eigen tuin en hoe je in het klein de biodiversiteit kunt herstellen. Uiteindelijk hopen we ook anderen te inspireren om hun eigen woonomgeving te vergroenen.”

Video: Univé Buurtfonds, partner GroenDoen Fonds

Opgroeien in de natuur

Alle inspanningen werpen nu al hun vruchten af. Niet alleen voor de bewoners zelf, maar ook voor de natuur en de biodiversiteit in de omgeving. Om het dorpslandgoed heen loopt een sloot met vegetatie waar allerlei dieren op afkomen, zoals kikkers, libellen en ijsvogels. Een jaar geleden was dit nog niet zo.

Ook is er een stilte-eilandje van zo’n 30 vierkante meter waar bezoekers kunnen uitkijken over het landschap. Wandelaars kunnen straks via het openbare wandelpad langs de waterpartijen, moestuin en het voedselbos zo doorlopen naar het aangrenzende Kathedralenbos.

Annette Kuijzer is bewoner en richt zich op de werkzaamheden in het landschap. Het mooiste vindt ze dat de kinderen hier de hele dag buiten kunnen spelen. “De kinderen groeien hier op in de natuur en ze weten dat ze daar voorzichtig mee om moeten gaan. Ze leren om respect te hebben voor de natuur.”

Zorgzame buren

Ellen gaat verder: “Iets is pas duurzaam als het past in een kringloop die sluitend is. Bijvoorbeeld door het lokaal produceren van biologisch voedsel, het bouwen met herbruikbare grondstoffen, schoon transport en energieopwekking. Het delen van spullen hoort hier ook bij. Voor het onderhoud van het landschap maken we gebruik van gezamenlijke materialen uit de landschapsschuur. Zo hoeft niet elk gezin hetzelfde aan te schaffen.”

Naast duurzaam leven, is de sociale component van het project ook heel belangrijk. In het gemeenschapshuis ‘het Eemhuis’ komen mensen samen en organiseren zij allerlei activiteiten: van films kijken en schilderen tot voor elkaar koken met ingrediënten uit eigen tuin.

Ook schieten de bewoners van ’t Eemgoed elkaar te hulp wanneer er iemand ziek is en passen ze op elkaars kinderen. “Zo is hulp altijd dichtbij en ben je niet afhankelijk van maar één buur. Iedereen staat in verbinding met elkaar.”