In Portugal zetten we ons in voor landschapsherstel in het Faia Brava Reservaat, samen met onze partner Faia Brava. Door bomen te planten herstellen we natuur, vergroten we de biodiversiteit en maken we het reservaat weerbaarder tegen klimaatverandering.
bomen planten
verschillende soorten bomen en struiken
plantperiode
Het gebied waar het Faia Brava Reservaat deel van uitmaakt, is door de eeuwen heen veranderd van een natuurrijk landschap in een monotone vlakte. Vooral door landbouw en schapenhouderij zijn veel van de oorspronkelijke bomen en struiken verdwenen. Hierdoor is de grond sterk verarmd en uitgedroogd, waardoor nieuwe natuur maar langzaam op gang komt. En dat heeft duidelijke effecten op het klimaat, de biodiversiteit en de mensen in de regio.
Zo wordt het gebied steeds droger, waardoor de kans op bosbranden en verwoestijning toeneemt. Ook blijft er steeds minder leefgebied over voor dieren die van oorsprong thuishoren in de Faia Brava, zoals de Iberische lynx en roofvogels zoals de aasgier en haviksarend. Door het gebrek aan vruchtbare grond is er voor lokale boeren bovendien steeds minder perspectief om in het gebied te blijven.
Redenen genoeg dus om hier verandering in te brengen en de variatie in het landschap terug te brengen!
Faia Brava heeft een solide plan van aanpak gemaakt om het landschap te herstellen. Het uitgangspunt is: ‘Plant a tree, help a tree and protect a tree’. Concreet betekent dit dat we samen 6.000 bomen van verschillende inheemse soorten planten (plant a tree), 40.000 eikels poten (help a tree) en zo’n 2.000 struiken snoeien zodat ze uitgroeien tot grotere bomen (protect a tree).
Allereerst planten we 6.000 zaailingen (jonge boompjes) uit een lokale kwekerij in “boomeilanden”. Dit zijn groepjes bomen met een omheining die ze beschermt tegen zwijnen en vee. Zo brengen we meerdere zeldzame en bedreigde boomsoorten terug die hier van nature thuishoren, zoals Portugese eik, aardbeiboom, netelboom en jeneverbes.
De aanpak met boomeilanden is de afgelopen jaren succesvol gebleken. Het idee is dat deze boom- en struiksoorten hun zaden in de loop der jaren op een natuurlijke manier door het gebied verspreiden, zodat de natuur steeds gevarieerder wordt en de biodiversiteit toeneemt. Verschillende karakteristieke soorten profiteren van de aanplant, zoals de wilde kat, reeën, zomertortel (duivensoort), wilde roos en smalbladige es.
Naast de aanplant worden er 40.000 eikels gepoot, waaruit naar verwachting minimaal 8.000 steeneiken, kurkeiken en Portugese eiken groeien. De afgelopen jaren heeft Faia Brava met deze methode geëxperimenteerd, die effectief bleek om snel meer steeneiken terug te brengen op minder toegankelijke plekken, zoals tussen rotsen. De veldmedewerkers monitoren zorgvuldig hoeveel eikels ontkiemen en uitgroeien tot jonge boompjes.
Daarnaast bevordert deze aanpak de natuurlijke regeneratie in het algemeen. De steeneik is een soort die van nature in de Faia Brava thuishoort en die bijdraagt aan betere groeiomstandigheden voor andere bomen en struiken. Zo creëren steeneiken schaduw en zorgt hun bladval voor een gezonde en vruchtbare bodem..
Naast het aanplanten en poten zal Faia Brava 2.000 struiken snoeien om ervoor te zorgen dat ze als bomen de hoogte in groeien. Op deze manier ontstaat er nog meer schaduw in het gebied, wat bijdraagt aan een beter (groei)klimaat en minder droogte. Bovendien wordt het risico op branden zo minder.
Om brandgevaar te voorkomen, worden brandgevoelige struiken verwijderd en poelen aangelegd. Die poelen zijn ook nog eens goed voor de biodiversiteit, omdat ze allerlei waterdieren aantrekken, zoals amfibieën en libellen. En in zeer droge tijden zorgen ze voor een buffer om de jonge bomen water te geven!
We planten de bomen in het Faia Brava Reservaat in Portugal, een gebied van ruim 1.000 hectare. Het reservaat is door de Portugese overheid erkend als beschermd gebied.
Binnen dit project werken we nauw samen met Faia Brava, een NGO met meer dan 20 jaar ervaring in ecologisch herstel en natuurbescherming in Portugal. Hiervoor werkt Faia Brava nauw samen met mensen uit de omgeving die ook belang hebben bij een gezond klimaat en landschap in de Faia Brava. Denk aan hoteleigenaren, mensen die streekproducten verkopen of boeren die aan regeneratieve landbouw doen. Daarnaast zijn er goede banden met onder andere Portugese universiteiten voor toegepast wetenschappelijk onderzoek en praktijkstages in het gebied.
