Hoe wij zorgen voor kwalitatieve en duurzame herbebossing
09 mei 2022
09 mei 2022
De BBC kwam begin mei 2022 met nieuws over boomplantprojecten. Uit hun eigen onderzoek blijkt dat veel grootschalige herbebossingsprojecten mislukken. Initiatieven maken een goede sier met indrukwekkende aantallen bomen. Maar in werkelijkheid worden bomen niet geplant, verkeerd geplant of niet goed onderhouden. Hoe kijken wij hier vanuit Trees for All naar? En wat zijn onze voorwaarden om van onze projecten een succes te maken?
Uit onderzoek van de BBC blijkt dat wereldwijd veel boomplantprojecten mislukken. Binnen sommige projecten worden überhaupt geen bomen geplant. Het project bestaat dan alleen op papier. En in andere gevallen maakt een natuurlijk bos plaats voor commerciële plantages van exoten zoals Eucalyptus.
Ook opvallend: wereldwijd organiseren overheden talloze plantevenementen. Toch is er lang niet altijd aandacht voor het onderhoud van de aanplant. In Uttar Pradesh (India) bijvoorbeeld, gingen de afgelopen jaren tientallen miljoenen boompjes de grond in, maar slechts enkele daarvan overleefden.
De bovenstaande voorbeelden roepen vragen op. Bovendien werpen ze een schaduw over alle goede initiatieven wereldwijd die wél positieve impact hebben. We moeten dus waken voor dit soort vormen van greenwashing, waarbij organisaties of initiatieven zich groener voordoen dan ze zijn. Want de wereldwijde problemen rondom klimaatverandering en biodiversiteitsverlies lossen we niet op met mooie verhalen. Het gaat om wat we daadwerkelijk dóen.
“Een boom planten is niet zo moeilijk. Een bos ontwikkelen is een heel ander verhaal.”
Bij Trees for All zeggen we altijd: een boom planten is niet zo moeilijk. Maar een bos onderhouden en tot ontwikkeling brengen, is een heel ander verhaal. Daarbij gaat kwaliteit bij ons boven kwantiteit. Ja, we willen zoveel mogelijk bomen planten. Maar alleen als de juiste boom op de juiste plek wordt geplant en op de juiste manier wordt onderhouden.
Wij werken daarom op basis van integrale projectfinanciering. Dat betekent dat we niet zomaar bomen planten, maar altijd kijken altijd naar het totaalpakket. Denk daarbij aan het opzetten van kwekerijen voor kwalitatieve zaailingen, bescherming en bewatering van de jonge boompjes, trainingen om de bossen te beheren en onderhouden, brandpreventie en monitoring op de lange termijn.
Onze projecten en projectpartners kiezen we uiterst zorgvuldig. Vanuit de hele wereld krijgen we aanvragen om bosprojecten te steunen. Vele initiatieven komen voort uit een intrinsieke motivatie om iets goed te doen voor de wereld. Andere initiatiefnemers willen snelle toegang tot financiering, want bomen planten is hot. Het komt ook voor dat ze geld willen verdienen met carbon credits, aangezien de vraag daarnaar groot is.
Maar bij Trees for All zoeken we naar projecten met een solide concept voor herbebossing. En naar partners met de broodnodige lokale ervaring en expertise op het gebied van bos-en natuurbeheer. Alleen tegen zulke projecten zeggen we ‘ja’.
Daarnaast is het belangrijk dat lokaal de juiste voorwaarden voor duurzame bosaanplant voorhanden zijn. Dat betekent bijvoorbeeld dat lokale landrechten duidelijk zijn, maar ook dat de juiste boomsoorten worden geplant. Denk aan inheemse boomsoorten die van nature in een gebied voorkomen. Of aan soorten die de afgelopen decennia bewezen hebben dat ze goed in een gebied gedijen en een positieve invloed hebben op de natuur, planten en dieren in het gebied.
Daarnaast zoomen we per gebied in op wat er nodig is om bomen uit te laten groeien tot een sterk bos. Bij het ene project is omheining rondom de bomen nodig om ze te beschermen tegen grazend vee. Het andere project vereist extra water of bemesting voor een goede start.
Een extra uitgangspunt bij onze buitenlandse projecten, is dat de lokale bevolking betrokken moet zijn. Lokale gemeenschappen beheren de aanplant op de lange termijn en hebben zo werk en inkomen dankzij het bos. Hierdoor blijven ze gemotiveerd om het bos goed te onderhouden.
Over al dit soort thema’s delen wij onze expertise met onze partners. Niet voor niets maken veldbezoeken onderdeel uit van onze werkwijze, zodat we partners waar nodig kunnen ondersteunen.
Tegelijkertijd zijn we ook reëel over de uitdagingen en risico’s die gepaard gaan met herbebossingsprojecten. Aanhoudende droogte of bosbranden bijvoorbeeld, hebben wij niet in de hand. Ook de langetermijnbescherming van bos tegen illegale kap is bij al onze projecten een belangrijk aandachtspunt.
De eerste vraag die we altijd stellen aan onze projectpartners is daarom: waarom is het bos in de eerste plaats verdwenen? Dan weten we meteen wat de grootste bedreiging is.
“We zijn minimaal 10 jaar betrokken bij internationale projecten.”
Zeker in arme gebieden is het belangrijk dat het bos waarde heeft voor de lokale bevolking. Dat kan zijn omdat het bos bescherming of voedsel biedt, of inkomsten uit CO2-credits, koffie of cacao. De vraag is dus hoe we van een herbebossingsproject een duurzaam model kunnen maken. Dat is één van de redenen dat wij minimaal tien jaar betrokken zijn bij onze internationale projecten.
Samen met onze projectpartners en de lokale bevolking doen we ons uiterste best een gezond bos te ontwikkelen, met boomsoorten die er van oudsher thuishoren. Dat is soms regenwoud, maar kan ook mangrovebos, duinbos of een open boslandschap zijn.
Heb je na het lezen van dit artikel toch nog vragen of suggesties? Laat het ons weten. En voor goede projectvoorstellen staan we altijd open!