Update: Bosbranden in Bolivia en ons project

Ook in Bolivia zijn momenteel enorme bosbranden in het Amazonegebied. Maar liefst 480.000 hectare staat in brand. Er is al veel flora en fauna verloren gegaan en de branden zijn nog lang niet onder controle. Ons project ArBolivia in Rurrenabaque wordt gelukkig nog niet bedreigd. Er wordt door onze partner Sicirec ter plaatse veel gedaan aan brandpreventie. General manager Anko Stilma geeft een toelichting op de situatie.

Wat is de situatie in het projectgebied?
“Op dit moment zijn er nauwelijks branden in het projectgebied, al heb je daar wel last van de rook. Het project ligt in een gebied met een iets natter klimaat, dicht tegen de Andes aan waar de bewolking vaak blijft hangen. Dat wil overigens niet zeggen dat er geen gevaar is voor ongecontroleerde bosbranden. Maar het is afwachten want het seizoen van de branden is eigenlijk nog maar net begonnen. Normaal gesproken is september de slechtste maand.”

Welke maatregelen worden er getroffen om bosbanden te voorkomen?
“Onze veldmedewerkers zijn nu druk met preventie van branden in het gebied. Zo zijn we actief met een campagne om boeren op de gevaren van vuur te wijzen. Het afbranden is nu eenmaal onderdeel van de landbouwmethode van ‘slash en burn’. Het branden zorgt ervoor dat onkruid minder snel groeit en de as geeft voeding aan gewassen, waardoor er dus geen uitgaven nodig zijn voor kunstmest en onkruidverdelgers. Met de autoriteiten in de dorpen worden afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat men elkaar zo snel mogelijk waarschuwt als er iets misgaat. Op de plantages is het belangrijk dat droog materiaal en uitgedroogde struiken en grassen worden verwijderd, zodat het vuur zo min mogelijk kans heeft.”

Hoe zijn de huidige bosbranden in Bolivia ontstaan?
“Veeboeren steken hun land in brand om de grond geschikt te maken voor de gewenste teelt en om groei van jong gras te stimuleren. Op grotere boerderijen worden stukken bos ontgonnen om soja te cultiveren voor de export. De bomen worden hiervoor in brand gestoken. Helaas slaan dit soort branden vaak over naar omliggende bossen, zoals nu het geval is in de gebieden waar grote branden voorkomen.”

Wat is het verschil met voorgaande jaren?
“In het oosten van het land zijn de branden nu heviger dan normaal. Het is overigens in de afgelopen 20 jaar al wel een paar keer eerder uit de hand gelopen met bosbranden. Maar in april is er een decreet uitgevaardigd waarin de sancties op illegale branden afgezwakt zijn. Ook heeft de overheid besloten om de productie van soja en suiker op te voeren om de economie te stimuleren. Dus helemaal toevallig is het niet dat er nu grote bosbranden zijn.”

Wat doet de Boliviaanse overheid om de bosbranden te bestrijden?
“Er is een speciaal blusvliegtuig gehuurd door de overheid. Maar de brandweer heeft bij lange na niet de capaciteit om de branden te kunnen bestrijden en beschikt niet over goed materiaal. Branden die geblust zijn laaien een paar dagen later weer op. Onder druk van de Boliviaanse bevolking is de regering begin deze week eindelijk akkoord gegaan met het accepteren van buitenlandse hulp. Er worden middelen vrijgemaakt om de bosbranden te bestrijden.”

Wat zijn de gevolgen van de branden voor de lokale bevolking en de bossen?
“Meestal wordt er landbouwgrond van gemaakt, maar in andere gevallen blijft er een zwaar gedegradeerd bos over wat maar langzaam herstelt. Binnen het ArBolivia project zijn in het verleden enkele hectares plantage afgebrand. Als men wist wie de ‘dader’ was, werd er in samenwerking met de dorpsautoriteiten voor gezorgd dat deze persoon ofwel moest betalen of mee moest helpen om bospercelen opnieuw te planten. Ook al werd hiermee niet de totale schade gecompenseerd, om in de toekomst branden te voorkomen is het belangrijk om schuldigen te identificeren.”

Wat zijn belangrijke oplossingen voor de bosbranden?
“De branden zouden in ieder geval prioriteit moeten krijgen bij de overheid. Daarnaast moet er een grootschalige campagne gestart worden om mensen te wijzen op het gevaar van de branden. Ook zou er een systeem moeten komen van opsporing en sancties. De meeste veroorzakers gaan nu vrijuit en beschouwen het als een bedrijfsongeluk. En het bestaande “early alert system”, waarbij vanuit de ruimte branden in kaart kunnen worden gebracht, zou uitgebreid moeten worden. Hierbij moet ook veel sneller gereageerd worden op relatief kleine branden.”